رویترز- تحولات سیاسی ناشی از درگیریهای پس از انتخابات ریاست جمهوری در ایران موجب كندی تلاشهای شركتهای نفتی بین المللی در یافتن راهی از میان تحریمها برای سرمایه گذاری در دومین ذخایر عظیم نفت و گاز جهان شده است.
تنها چند ماه پیش از این مقدمات گشایش بین روابط تهران – واشنگتن پس از روی كار آمدن اوباما باعث شده بود قدرتمند ترین شركتهای انرژی با نگرشی خوش بینانه نسبت به كاهش تحریمها به ارزیابی مجدد ریسك سرمایه گذاری در ایران بپردازند.
اما اعتراضات پس از انتخابات ماه ژوئن (خرداد ماه) كه موجب بزرگترین كشمكش داخلی پس از پیروزی انقلاب در سال ١٩٧٩ میلادی (١٣۵٧ شمسی) گردید، به كندی ساختار اداری ایران و همچنین نگرانی تصمیم سازان در شركتهای بزرگ نفتی 
انجامیده است.
"مشكل است كه با سرعت یك لاك پشت پیش بروی اما شرایط اكنون اینگونه است." مدیر یك شركت نفتی بین المللی كه به علت سیاستهای شكرت متبوعش علاقه ای به فاش شدن نامش ندارد، با ذكر این جمله ادامه می دهد: "این شرایط همه چیز را به حالت تعلیق در آورده است، مطلقاً هیچ تصمیمی گفته نمی شود."
در اولین ماه های ریاست جمهوری اوباما، شركتهای نفتی تماسهایشان را با مدیران نفتی ایران با این امید كه با یا بدون احمدی نژاد روابط ایران و امریكا بهبود خواهد یافت، افزایش دادند. اما دوران كوتاه آزمون بهبود روابط پایان یافت و مدیران شركتها به ادامه بازیهای نیرنگ آمیز خویش بازگشته اند.
"فكر می كنم راهی برای پیش برد امور در ایران وجود ندارد." مدیر یك شركت بزرگ نفتی دیگر كه تجربه كار در ایران را دارد با ذكر این جمله اضافه می كند: "هیچ اتفاقی در حال روی دادن نیست، مطلقاً هیچ چیز و فكر می كنم امیدی برای تغیی قریب الوقوع امور پس از این انتخابات نمی توان داشت."
تحریمها برای یك مدت طولانی از سرمایه گذاری شركتهای امریكایی در ایران جلوگیری كرده است. شركتهای اروپایی با موانع كمتری روبرو بوده اند اما آنان نیز در راستای وارد كردن فشار سیاسی با هدف منزوی كردن ایران به علت برنامه هسته ای، قراردادهای جدید را به حالت تعلیق در آورده اند. غرب معتقد است ایران در حال ساخت سلاح هسته ای است در حالی كه ایران بر نیازش به انرژی هسته ای صلح آمیز تأكید دارد.
مسائل سیاسی غولهای انرژی اروپا را در شرایطی قرار داده كه همواره سعی در اقناع ایران مبنی بر تمایلشان به همكاری با این كشور دارند در حالی كه منافع خود را در این موضوع كم اهمیت تر جلوه می دهند.
راس كسیدی، تحلیل گر گروه مشاورین وود مكنزی در این باره می گوید: "شركتهای نفتی چند ملیتی مشغول رصد اوضاع هستند تا در صورت تغییر آن وارد عمل شوند." وی ادامه می دهد: "بحران سیاسی اخیر امور را سخت تر و كندتر خواهد كرد."
اكثر شركتهای بزرگ انرژی اروپا طرح هایی برای ایران دارند كه به پیشبرد آنها علاقه مند هستند. از جمله شل، رپسول اسپانیا، توتال فرانسه و OMV اتریش كه همگی طرح هایی در حوزه گاز در دست دارند.
استات اویل هایدروی نروژ قراردادی در زمینه یك میدان گازی در دست دارد و از طرفی انی ایتالیا در حالی بررسی پروژه های بیشتر در میدان نفتی دارخوین است.
تغییرات كابینه و بازار انرژی
چشم انداز تغییرات در وزارت نفت نیز اثر مضاعفی در بدتر كردن تأثیرات بحران سیاسی در حوزه انرژی دارد.
احمدی نژاد مشغول چینش كابینه جدید خود است و چهره های جدید در سطوح وزارت و به دنبال آن سطوح پایین تر مدیریت حوزه انرژی می تواند موجب تأخیر بیشتر درتوسعه بخش انرژی گردد.
جولیا نانی، تحلیل گر گروه مشاورین PFC می گوید: "باید انتظار نغییراتی را در حوزه نفت داشته باشیم. به عنوان نمونه بروز مشكلات بیشتر در مذاكرات در حال انجام و گرفتن مصوبات لازم از شركت ملی نفت ایران برای انجام امور عادی روزمره."
تهران سالهاست هیچ قرارداد بزرگ نفتی با شركتهای غربی به امضا نرسانده و برای توسعه بخش نفت و گاز به شركتهای گرسنه انرژی آسیایی روی آورده است. شركتهای نفتی دولتی آسیا آسیب پذیری كمتری در برابر فشارهای غرب دارند و به دنبال امنیت انرژی اقتصادهای رو به رشد خود هستند اما طبق گفته تحلیل گران حتی پروژه های همین شركتها نیز درچار وقفه شده است.
نانی در این باره می گوید: "شركتهای آسیای در حال ایجاد موازنه ای بین روابطشان با جامعه جهانی و نیازشان به نفت و گاز با هدف امنیت انرژی هستند."
بازار انرژی
بازار نفت كه این روزها با افزایش ذخایر و كاهش تقاضا سیر نزولی داشته است، به وضوح نسبت به بحران دومین تولید كننده نفت اوپك واكنش نشان داد. شاید اگر این اتفاقات یك سال زودتر رخ داده بودند تأثیر آن عمیقتر می بود. در آن زمان كه قیمتها در مسابقه ثبت ركوردهای بالا بودند تأثیر قیمت نفت بر بحران سیاسی خاورمیانه به روشنی مشاهده شد.
صادرات نفت ایران تحت تأثیر اتفاقات اخیر قرار نگرفته است اما طبق گزارش ماه گذشته PFC، منازعات داخلی می تواند به فرایند كند شدن رشد تقاضای داخلی منجر شود. PFC پیش بینی می كند رشد تقاضای محصولات نفتی داخل ایران از ١٢٦٠٠٠ بشكه در روز در سال ٢٠٠٨، به ٣٠٠٠٠ بشكه در روز در سال ٢٠٠٩ كاهش خواهد یافت.
پیک ایران
نظرات